Co to jest Domain Name System (DNS)?

Domain Name System (DNS) to system, który zamienia nazwy domen na adresy IP. To umożliwia komunikację między urządzeniami. DNS codziennie wspiera użytkowników i zapewnia prosty dostęp do zasobów sieciowych, oraz chroni przed zagrożeniami dzięki zaawansowanym mechanizmom.

Czym jest Domain Name System (DNS)?

Domain Name System (DNS) to hierarchiczny i zdecentralizowany system nazewnictwa używany w internecie. Służy do zamiany czytelnych dla człowieka nazw domen na odpowiadające im adresy IP, niezbędne do lokalizacji i identyfikacji urządzeń oraz usług w sieci. To, czym jest DNS, pozwala na:

• łatwiejsze korzystanie z zasobów internetu,
• zarządzanie różnymi typami rekordów (np. A, AAAA),
• wspieranie mechanizmów cache'owania dla poprawy wydajności,
• zapewnianie bezpieczeństwa dzięki rozszerzeniom DNSSEC.

Czym jest DNS i jakie pojęcia go charakteryzują?

To, czym jest Domanin Name System (DNS) i jaki jest mechanizm jego działania, wyjaśniają poniższe pojęcia.

Domena

Domena to nazwa, która identyfikuje konkretne zasoby w internecie, np. strony internetowe czy serwery pocztowe. Struktura systemu domen jest hierarchiczna i składa się z kilku poziomów, oddzielonych kropkami:

• domeny najwyższego poziomu (TLD) takie jak .com, .org, .net, a także kody krajowe, np. .pl, .uk.,
• domeny drugiego poziomu, np. example.com,
• subdomeny, np. www.example.com.

Serwery DNS

Istnieją różne rodzaje serwerów DNS, z których każdy ma swoją specyficzną funkcję:

• Root name servers (serwery główne) - są to serwery najwyższego poziomu w hierarchii DNS, które wskazują na odpowiednie serwery domen najwyższego poziomu (TLD). Obecnie na świecie istnieje 13 logicznych serwerów głównych, zarządzanych przez różne organizacje.
• TLD servers (serwery domen najwyższego poziomu) - te serwery przechowują informacje o domenach drugiego poziomu w obrębie konkretnego TLD, np. .com, .org, .pl.
• Authoritative servers (autorytatywne serwery DNS)- są to serwery, które zawierają autorytatywne dane dla określonych nazw domen. Odpowiadają na zapytania dotyczące tych domen i zwracają odpowiednie rekordy DNS.

Rekordy DNS

Rekordy DNS to wpisy w bazie danych DNS, które przechowują informacje na temat nazw domen i odpowiadających im adresów IP oraz innych zasobów. Oto kilka podstawowych typów:

• A (Address) - Rekord A mapuje nazwę domeny na adres IPv4.
• AAAA (IPv6 Address - Rekord AAAA mapuje nazwę domeny na adres IPv6.
• CNAME (Canonical Name) - Rekord CNAME pozwala na aliasowanie jednej nazwy domeny na inną, co jest użyteczne przy tworzeniu subdomen.
• MX (Mail Exchange) - Rekord MX wskazuje serwery pocztowe odpowiedzialne za odbieranie wiadomości e-mail dla danej domeny.
• TXT (Text) - Rekord TXT przechowuje dowolne dane tekstowe, często wykorzystywane do celów weryfikacji domen i zabezpieczeń, takich jak SPF czy DKIM.

Co to jest i jak działa DNS?

Proces zamiany nazwy domeny na adres IP odbywa się w kilku etapach:

• Wprowadzenie nazwy domeny - użytkownik wprowadza nazwę domeny, np. www.example.com, w przeglądarce internetowej.
  Zapytanie do resolvera DNS - przeglądarka wysyła zapytanie do lokalnego resolvera DNS, który zazwyczaj znajduje się w dostawcy usług internetowych (ISP).
• Sprawdzenie pamięci podręcznej (cache) - resolver DNS najpierw sprawdza swoją pamięć podręczną, aby zobaczyć, czy ma zapisany rekord dla danej domeny. Jeśli rekord znajduje się w cache, zwraca odpowiedź natychmiast.
• Zapytanie do serwera głównego - jeśli rekord nie jest w cache, resolver wysyła zapytanie do serwera głównego (root name server), który wskazuje serwer TLD odpowiedzialny za domenę najwyższego poziomu (.com).
• Zapytanie do serwera TLD - resolver następnie kontaktuje się z odpowiednim serwerem TLD, który wskazuje autorytatywny serwer DNS dla domeny second-level (example.com).
• Zapytanie do autorytatywnego serwera DNS - resolver wysyła zapytanie do autorytatywnego serwera DNS, który posiada rzeczywiste dane dla domeny i zwraca odpowiedni rekord A (lub AAAA) z adresem IP.
• Zwrot odpowiedzi do przeglądarki - resolver zwraca uzyskany adres IP do przeglądarki, która nawiązuje połączenie z serwerem WWW pod tym adresem.

Caching w DNS

Cache'owanie w DNS polega na przechowywaniu wyników zapytań DNS na określony czas, aby przyspieszyć przyszłe zapytania. Gdy resolver DNS otrzyma odpowiedź, zapisuje ją w swojej pamięci podręcznej na okres określony przez parametr Time to Live (TTL) zawarty w rekordzie DNS. Dzięki temu kolejne zapytania o tę samą nazwę domeny mogą być obsługiwane szybciej, bez konieczności ponownego kontaktowania się z serwerami wyższego poziomu. Mechanizm cache'owania znacząco poprawia wydajność i zmniejsza obciążenie sieci.

Rekursja i Iteracja w Domain Name System

W DNS zapytania mogą być realizowane na dwa sposoby: rekurencyjnie lub iteracyjnie.

• Rekursja - w zapytaniu rekurencyjnym resolver DNS działa jako pośrednik, który samodzielnie kontynuuje zapytania do kolejnych serwerów DNS, aż znajdzie odpowiedź. Użytkownik wysyła jedno zapytanie do resolvera, a resolver wykonuje całą pracę, kontaktując się z serwerami głównymi, TLD i autorytatywnymi w celu uzyskania odpowiedzi.
• Iteracja - w zapytaniu iteracyjnym resolver DNS zwraca kolejne adresy serwerów DNS, które użytkownik musi kontaktować się bezpośrednio, aby znaleźć odpowiedź. Użytkownik otrzymuje odpowiedź od każdego serwera z adresem następnego serwera, aż do uzyskania odpowiedzi końcowej.

Praktyczne zastosowanie Domain Name System (DNS)

Domain Name System ma zastosowanie m.in. przy:

• Przeglądaniu stron internetowych, gdy użytkownik wprowadza adres URL w przeglądarce, DNS zamienia tę nazwę domeny na odpowiedni adres IP serwera. To umożliwia nawiązanie połączenia i wyświetlenie strony.
• Wysyłaniu e-maili - DNS jest używany do zamiany nazw domen na adresy IP serwerów pocztowych za pomocą rekordów MX (Mail Exchange), co pozwala na prawidłowe dostarczanie wiadomości e-mail.
• Korzystaniu z aplikacji mobilnych, aby połączyć się z odpowiednimi serwerami.
• Transmisjach wideo i muzyki - usługi streamingowe, takie jak Netflix czy Spotify, używają DNS do kierowania użytkowników do odpowiednich serwerów, które dostarczają treści multimedialne.

Bezpieczeństwo Domain Name System

System DNS, pomimo swojej ważnej roli w funkcjonowaniu internetu, jest narażony na różne zagrożenia, które mogą mieć poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa i integralności danych. Są to m.in.:

• DNS spoofing (podrabianie DNS) - atak polegający na wprowadzeniu fałszywych rekordów DNS do cache resolvera, co skutkuje przekierowaniem użytkowników na złośliwe strony internetowe zamiast na prawidłowe adresy IP.
• Cache poisoning (zatrucie pamięci podręcznej) - rodzaj ataku, w którym napastnik wprowadza fałszywe informacje do cache resolvera DNS. Skutkuje to przechowywaniem nieprawidłowych danych w pamięci podręcznej, co prowadzi do niepoprawnego rozwiązywania nazw domen.
• DDoS (Distributed Denial of Service) - atak polegający na zalewaniu serwerów DNS ogromną ilością zapytań, co powoduje przeciążenie i niedostępność usług DNS.
• MITM (Man-in-the-Middle), w którym napastnik przechwytuje i potencjalnie modyfikuje komunikację między użytkownikiem a serwerem DNS, co może prowadzić do nieautoryzowanego dostępu do danych.

Aby przeciwdziałać tym zagrożeniom, wprowadzono DNSSEC – zestaw rozszerzeń zabezpieczających zapytania DNS. DNSSEC dodaje cyfrowe podpisy kryptograficzne do danych DNS, co umożliwia weryfikację autentyczności i integralności odpowiedzi DNS. Kluczowe elementy DNSSEC to:

• podpisy cyfrowe,
• łańcuch zaufania,
• zabezpieczenie przed fałszerstwami.

Co to jest Domain Name System (DNS)? Podsumowanie

Domain Name System (DNS) jest istotnym elementem funkcjonowania internetu. Jego hierarchiczna struktura i mechanizmy cache'owania zapewniają efektywność i skalowalność. DNSSEC zwiększa bezpieczeństwo systemu, chroniąc przed różnorodnymi zagrożeniami. Dzięki ciągłemu rozwojowi DNS pozostaje fundamentem globalnej komunikacji sieciowej.