Różnorodność w miejscu pracy - szkolenie wewnętrzne

W piątek w naszej agencji odbyło się szkolenie online na temat różnorodności w miejscu pracy. Spotkanie miało na celu uwrażliwić nas na problemy, jakimi są dyskryminacja, uprzedzenie, czy seksizm oraz wskazać przykłady dobrych praktyk pracy z różnorodnymi zespołami.  Szkolenie poprowadziła Agata Stasik - nasza starsza specjalistka ds. content marketingu. 

Sprawdźcie, czego dotyczyło szkolenie oraz dlaczego temat różnorodności jest tak ważny. 

Temat szkolenia

Tematem przewodnim piątkowego spotkania była różnorodność rozumiana jako różnice między osobami zatrudnionymi w danej firmie, które wynikają zarówno z tego, jak te osoby postrzegają same siebie, jak i tego, w jaki sposób są postrzegane przez innych.

Co to jest stereotyp?

Na wstępie prowadząca wytłumaczyła, czym jest stereotyp, wskazując na kilka popularnych przykładów, związanych z poglądami politycznymi, upodobaniami muzycznymi i preferencjami kulinarnymi. 

Stereotyp jest uproszczonym albo generalizującym wyobrażeniem / obrazem w głowie na temat określonych cech, które powstaje na bazie przynależności do kategorii społecznej lub przypisanych cech zewnętrznych, np. kolor skóry.

Uprzedzenie i faworyzacja

Agata pokazała nam też podstawowe różnice między uprzedzeniem a faworyzacją. Uprzedzenia wiążą się z negatywnymi skojarzeniami, co może prowadzić do dyskryminacji, natomiast faworyzacja sprawia, że postrzegamy daną osobę przez pryzmat wyobrażenia na temat grupy, np. uważamy, że Polacy są bardzo gościnnym narodem, albo kobiety są wspaniałymi matkami. Takie założenie faworyzuje np. kobiety podczas rozpraw sądowych o opiekę nad dzieckiem.

Dyskryminacja - kogo i kiedy dotyczy?

Dyskryminacja to nic innego, jak gorsze traktowanie danej osoby lub grupy z powodu pewnej cechy, np. koloru skóry, pochodzenia etnicznego lub narodowego, przekonań, religii, statusu społecznego, płci, orientacji psychoseksualnej lub jakiejkolwiek innej przyczyny. 

Pamiętajmy, że takiego zachowania nie da się w żaden sposób usprawiedliwić, ani obiektywnie wytłumaczyć. 

Nie ma jednego rodzaju dyskryminacji. Jej elementem jest także niesprawiedliwe faworyzowanie grupy, która dyskryminuje. Dyskryminacja jest nieodłącznie związana z władzą.

Permanentna dyskryminacja może doprowadzić do problemów ze zdrowiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym, dlatego tak ważna jest uważność na jej przejawy w miejscu pracy. Wstyd, poczucie winy, strach to czynniki, które zniechęcają osoby doświadczające dyskryminacji do ujawniania problemu, dlatego warto zachować czujność.

Seksizm - jak sobie z nim radzić?

Seksizm w miejscu pracy to problem, który dotyczy zarówno kobiet, jak i mężczyzn,  jednak dużo częściej kobiet.  Według raportu GLOBAL GENDER GAP REPORT kobiety w Europie Środkowo-Wschodniej będą miały równy status ekonomiczny, prawny, społeczny i równe szanse w 2128 roku. Jedną z rzeczy, które utrudniają wyrównanie tych szans, jest powszechność seksizmu. Jest to oceniane ludzi na podstawie płci w kwestiach, w których płeć nie ma znaczenia.

Prowadząca podzieliła się z nami najpopularniejszymi cechami, które są nam przypisywane ze względu na płeć:

Aż 35% osób sądzi, że kobiety są po prostu mniej ambitne - to jest seksistowskie, ponieważ opiera się na nieracjonalnym założeniu, że ambicja jest zależna od płci.

Agata Stasik

Jeśli zapoznajemy się z historiami o bohaterstwie, trudach życiowych, to z dużym prawdopodobieństwem będzie to męska historia. Nie dzieje się tak bez powodu. Udział kobiet w życiu publicznym i sferze polityki w ostatnich 20 latach się podwoił. ale nadal wynosi mniej niż 25%. Dzieje się tak mimo tego, że do pewnego momentu kobiety są nadreprezentowane, co część z nas mogło odczuć podczas studiów - z czasem udział kobiet maleje, jeśli chodzi o ważne i znaczące stanowiska. Niby wiele osób deklaruje, że chętnie zobaczy kobiety na takich stanowiskach, ale jednocześnie aż 34% osób jest przekonanych, że kobiety są mniej zainteresowane taką pracą, a 35% osób sądzi, że kobiety są po prostu mniej ambitne - to jest seksistowskie, ponieważ opiera się na nieracjonalnym założeniu, że ambicja jest zależna od płci.

Seksizm życzliwy a seksizm wrogi

Seksizm może być życzliwy (kobiety są wyjątkowo, musimy o nie dbać, troszczyć się, ponieważ same nie są w stanie się sobą zająć) i wrogi (kobiety zmagają się z dyskryminacją, przemocą seksualną w miejscu pracy). Według Agaty pewne sformułowania, żarty się znormalizowały.

Wystarczy podać przykład pytań o sferę prywatną: Czy planujesz w najbliższym czasie dziecko? Nie wpłynie to na twoją karierę? Pytanie o dzieci jest często padającym pytaniem podczas rozmowy kwalifikacyjnej, jest natomiast pytaniem, które paść nie powinno.

Molestowanie

Na sam koniec prowadząca zostawiła najtrudniejszy temat - problem molestowania w miejscu pracy. Może ono objawiać się na różne sposoby. Najczęstszym z nich jest molestowanie słowne np. poprzez włączanie seksualnych podtekstów do rozmowy. Trzeba pamiętać, że problem używania słów obraźliwych nie wynika z ich słownikowego znaczenia, ale kontekstu.  

Agata podała dane, z których wynika, że aż 77,5% kobiet doświadczyło opowiadania nieprzyzwoitych dowcipów. 7,3% kobiet doświadczyło grożenia negatywnymi konsekwencjami w pracy / na studiach / w szkole, jeśli ta nie zgodzi się na seks. 

Prowadząca podkreśliła, jak ważne w takim sytuacjach jest wsparcie społeczne i rodzinne oraz identyfikacja z grupą wykluczonych. 

Dlaczego różnorodność w miejscu pracy jest tak ważna?

Szkolenie to pokazało nam, dlaczego tak bardzo powinniśmy dbać o różnorodnośc w swoim miejscu pracy i jakie korzyści się z tym wiążą. Oto kilka z nich: 

• Większa kreatywność zespołu
• Możliwość rekrutacji najlepszych pracowników_czek
• Pełne wykorzystanie potencjału zespołu
• Większa satysfakcja z zatrudnienia i motywacja do rozwoju w danej firmie
• Wsparcie działań w ramach CSR (Społecznej Odpowiedzialności Biznesu)
• Umiejętność rozpoznawania potrzeb klientów_ek i odpowiadania na nie

Brakowało mi uczenia innych, którego doświadczyłam będąc na doktoracie, zastanawiałam się, co mogę wnieść do widocznych oprócz tworzenia dobrych treści dla naszych klientów, i pomysł szkolenia na temat różnorodności w miejscu pracy pojawił się naturalnie.

prowadząca szkolenie

Agata Stasik

Temat różnorodności jest bliski w zasadzie każdemu, kto ma za sobą doświadczenie studiowania antropologii społecznej. Przez kilka lat jeździłam po całym kraju, rozmawiając z ludźmi z różnych środowisk i w naturalny sposób ucząc się, że te różnice są nie tylko przyczynami konfliktów, ale także czymś na maksa wartościowym, co ukształtowało moje myślenie o świecie. I choć z uczelnią pożegnałam się jakiś czas temu, to idea dostrzegania tych różnych perspektyw nadal jest mi bliska. Jednocześnie brakowało mi uczenia innych, którego doświadczyłam będąc na doktoracie, zastanawiałam się, co mogę wnieść do widocznych oprócz tworzenia dobrych treści dla naszych klientów, i pomysł szkolenia na temat różnorodności w miejscu pracy pojawił się naturalnie.

Jak walczyć z dyskryminacją z miejscu pracy? Dobre praktyki

Na koniec Agata zaproponowała też kilka rozwiązań, które z pewnością pomogą zniwelować problem dyskryminacji i które warto wdrożyć w swoich firmach. Oto one:

• edukacja z zakresu różnorodności - bez wiedzy, świadomości i krytycznego myślenia trudno jest stworzyć różnorodne miejsce pracy. Dlaczego? Badania (i nasze doświadczenia) pokazują, że sprawniej pracuje nam się w zespołach jednorodnych. Tam, gdzie jest duża różnorodność, częściej pojawiają się konflikty, ale też podejmowane są lepsze decyzje.
• audyt wynagrodzeń - weryfikacja, czy firma rzeczywiście na poziomie finansowym traktuje równo pracowników
• inkluzywna rekrutacja - włączanie osób LGBTQ+, różnorodność wiekowa, włączanie osób z niepełnosprawnościami, równość płci /osoby 50+ to jedna z najbardziej zaangażowanych grup pracowników, która dzieląc się doświadczeniem oraz mądrością życiową- to duże wsparcie, biorąc pod uwagę np. fakt, że millenialsi otwarcie mówią o zmianie pracy co dwa lata, potrzebując dużo więcej motywacji, aby odwdzięczyć się zaangażowaniem/
• tworzenie bezpiecznej przestrzeni do dialogu - zbudowanie w pracownikach przekonania, że mogą liczyć na wsparcie w przypadku mobbingu, dyskryminacji, seksizmu, itd.
• uwzględnianie wpływu doświadczeń rodzinnych, zawodowych oraz edukacji - wysiłek wkładany w dostrzeganie w sobie różnic i wydobywanie z nich potencjału
• równowaga między życiem zawodowym a prywatnym z uwzględnieniem równości, czyli jeśli dbamy o to, by matki mogły zajmować się dziećmi, to zachęcamy do tego również ojców, nie rezygnujemy ze współpracy z dobrym pracownikiem, który ma małe dziecko, tylko najpierw szukamy alternatywnego rozwiązania
• weryfikacja wysokich stanowisk pod kątem równości płci
• weryfikacja wskaźników dotyczących rotacji - dlaczego pracownicy rezygnują z pracy, ale też co hamuje ich rozwój